Alles over onze champagnes...

Waarom champagne?

– Champagne is uniek, vergeleken met wijn, dat je op elke hoek van de straat kunt kopen. Echter, champagne wordt in Nederland nog te veel geassocieerd met een drankje rond Nieuwjaar, terwijl er in een jaar zo veel momenten zijn om iets te vieren: Dus koop vooral veel flessen voor verjaardagen, diploma uitreikingen, trouwerijen……

– Champagne is een beschermd gebied rond Reims, noordoost van Parijs, waar vroeger vrij schrale witte wijn werd verbouwd. Door innovatie van het wijnmaken en het toepassen van meerder druivenrassen is een koolzuurhoudende wijn ontstaan, die sterk gelieerd blijft aan de bodemstructuur met veel kalkzandsteen en daarbinnen een overmaat aan krijt en mergel. Deze bodemstructuur zet zich voort tot in het zuid-westen van Engeland waar inmiddels ook een redelijke koolzuurhoudende wijn wordt ontwikkeld

– Naast de ondergrond is er ook de historie van opgedroogde binnenzeëen met een zilt sediment met fossiele resten van oesters, inktvissen e.d. Ook de ligging in het noorden van Frankrijk maakt een wijn mogelijk, die uniek is in lichtvoetigheid, elegantie en verfijning. Dit ter vergelijking met meer volle wijnen uit de Bourgogne of zuidelijker

– Lions houden inmiddels 8 jaar deze actie en het moet gezegd, we weten steeds beter waar Abraham de mosterd haalt. De kern is het vinden van topchampagnes, die toch betaalbaar zijn en die we kunnen verkopen met een marge voor het goede doel, want daar doen we het uiteindelijk voor! Hoe doen we dat? Door jaarlijks de Guide Hachette des Vins te analyseren op de beoordeling van Champagnes en de opgebouwde ervaringen van onszelf. Guide Hachette kunnen we toelichten bij de proeverij, indien u daar aanwezig bent. We focussen ons op de prijswinnaars en de kleine champagnehuizen met een hoge waardering, waar de kunde van het champagneproces in generaties is opgebouwd en wordt vernieuwd …. En die vaak een deel van hun oogst leveren aan de bekende (dure) merken, zoals Moët&Chandon….

De selectie.

– Er zijn vijf belangrijke soorten champagnes, die zich onderscheiden door de gebruikte druivenrassen. Officieel zijn 7 druivenrassen toegestaan, echter de 3 meest toegepaste rassen zijn:

  • Pinot Meunier
  • Pinot Noir
  • Chardonnay

– De vijf belangrijkste soorten champagne zijn:

  • Brut Tradition
  • Blanc de Blancs
  • Blanc de Noirs
  • Rosé
  • Demi-sec

De combinatie van Pinot Meunier, Pinot Noir en Chardonnay is kenmerkend voor de Brut Champagnes. Er is variatie in de samenstelling, soms domineert de Pinot Meunier, dan de Pinot Noir of Chardonnay en dat geeft de smaakverschillen.

Een tweede soort betreft de Blanc de Blancs, een blanke champagne geheel uit de Chardonnay druif gemaakt.

Een derde soort, de Blancs de Noirs, bestaat voor 100% uit de Pinot Noir. Met zijn aardse tonen een perfecte metgezel bij wild of een dag op het platteland met karaktervolle gerechten, zoals vleeswaren, wild, gevogelte en champignons.

Een vierde soort betreft de Rosé champagne. Er zijn twee verschillende methodes om Rosé champagne te maken, maar dat leggen we uit bij het schenken van de rosé’s tijdens de proeverij.

Een vijfde soort, sinds kort in onze collectie, is de demi-sec. Een dessert champagne, minder zoet dan een likeur en een frisse bekroning bij taart of bij een dessert.

Waar kopen we in?

In het Champagnegebied is de hoeveelheid druiven, die direct voor de champagne mogen worden gebruikt gelimiteerd. Overproductie of een deel van de productie wordt gebruikt voor het maken van Réserve wijn, die jaren op het vat wordt bewaard en later wordt gebruikt in de vermenging (assemblage) met de primaire oogst. Ze mag ook gebruikt worden om een slechte opbrengst in volume te compenseren. Sommige champagnes bestaan zelfs tot 40% uit Réserve wijn, die tot 20 jaar oud kan zijn.

De wijnstokken kunnen tot 40 jaar oud zijn. Sommige wijnhuizen hebben een voorkeur voor 15-30 jaar oude wijnstokken.

Het is de kunde van ieder champagnehuis om deze druivensoorten in een goede verhouding toe te passen. En de aroma’s zijn afhankelijk van de plaatselijke bodemgesteldheid. Smaken kunnen ook wel gebied gebonden zijn: zo wordt beweerd, dat de champagnes uit Chouilly rond, vet en krachtig zijn……

Champagne is een beschermde APPELLATION; 15% van de wijngaarden hebben een beschermde kwalificatie Grand Cru (17 dorpen) en Premier Cru (42 dorpen). De opbrengst van alle percelen (terroirs) wordt jaarlijks vastgesteld en zonodig beperkt om de kwaliteit en het prijsniveau te bewaken. Er worden jaarlijks ruim 300 mln flessen gebotteld. Machinaal plukken is verboden en dat betekent, dat jaarlijks ca. 100.000 mensen plukken in september!

Het proces van champagne maken:

  • Druiven plukken vervroegd zich naar september door klimaatopwarming

  • Persing , 1e = cuvée, 2e = taille + 24 uur laten bezinken

  • 1e vergisting in tanks onder toevoeging van gist om suikers in alcohol om te zetten, gedurende 7 – 10 dagen

  • 2 keer ‘oversteken’ naar schone tanks voor afvangen bezinksel > vin clairs

  • Assemblage in mrt/april (vermenging met druivenvariëteiten + stille wijnen met ouderdom (Réserves). Deze assemblage of compositie is de handtekening van de maker

  • Tirage: uiterlijk in juli afvullen op de fles onder toevoeging van evt. rietsuiker en geselecteerde gisten, waardoor 2e gisting op de fles. Deze 2e gisting geeft ook de champagne zijn koolzuur. De fles wordt met een capsule afgesloten en horizontaal bewaard tussen de 15 en 60 maanden. De wettelijke minimale periode tussen de tirage en de verkoop is 15 maanden. Bij Millésimes min. 36 maanden.

  • Remuage: schuin en naar beneden zetten van de fles waardoor bezinksel daalt in de hals van de fles gedurende 2-8 weken

  • Dégorgement: Het bevriezen van de hals. Door de opgebouwde druk in de fles schiet de prop met bezinksel uit de hals. Fles wordt daarna afgevuld tot 75ml, voorzien van stikstof, de bekende kurk, plaque (schild op de kurk), muselet (muilkorfje van ijzerdraad) en tule (folie over de flessehals). Er geldt nog geen minimale termijn tussen het dégorgement en de verkoop. Toch heeft de lengte van deze periode invloed op de smaak.

Suiker- en alcoholgehalte:

Tijdens alle stappen in het maakproces wordt het gehalte aan suikers en alcohol getoetst. Speciale gisten en suikers worden gebruikt om het alcoholpercentage op 12% te krijgen. Biologische en suikerarme champagnes zijn in opmars.

De toegevoegde suikers tijdens het proces noemt men ‘dosage’. In de naam van de champagnesoort ligt de ‘dosage’ besloten:

  • Brut Nature: geen toegevoegde suikers

  • Extra Brut: dosage tot 6 gr/liter

  • Brut: dosage tot 12 gr/liter

  • Extra Sec: dosage 12-17 gr/liter

  • Sec: dosage 17-32 gr/liter

  • Demi-sec: dosage 32-50 gr/liter.

De fles:

In een champagnefles bouwt de druk zich op tot circa 6 bar. Vandaar dat de fles dik en zwaar is. De fles moet officieel bestand zijn tegen 18 bar! In de beginperiode van de champagne was tot 30% breuk van de flessen niet ongewoon, omdat men de koolzuuropbouw in de 2e gisting nog niet onder controle had.

Pas op bij het ontkurken! De kurk vliegt er met wat schudden erbij met 50 km/uur uit.

Rosé kent 2 verschillende bereidingswijzen.

  • via vermenging witte wijn met rode wijn tot 15% (rosé assemblé) of

  • via het samenhouden van het sap en de druivenschil tot maximaal 3 dagen, zodat de pigmenten uit de schil de wijn kleuren (rosé saignée).

Voor stille wijnen is in Europa rosé-assemblage verboden, echter is het wel toegestaan voor mousserende wijnen!

Millésime champagne: Champagne is een blend wijn: gemengd met de oogsten van meerdere jaren, verschillende druivenrassen en percelen. Dit bevordert de stabiliteit van de smaak. Alleen van uitzonderlijke goede oogsten wordt een champagne van één oogstjaar samengesteld: een zogeheten Millésime. Deze komen voor in zowel Brut Tradition als in Blanc de Blancs en vormen een visitekaartje van het huis, net zoals de Cuvée Prestige.   2012 en 2018 zijn topjaren.

Cuvée Prestige: In feite het mooiste wat een wijnboer kan maken. Weliswaar een blend, maar wel gemaakt uit de eerste persing (Cuvée). Er is sprake van een continue verbetering van processen, zoals het opvoeren van het % eikenhouten vaten voor meer karakter in de wijnen, het verlagen van het suikergehalte en het invoeren van biologische wijnteelt met minder kunstmest en pesticiden.